Rozstęp mięśni prostych brzucha (z ang. Diastasis Recti Abdominis - DRA) to zaburzenie funkcjonalne i strukturalne, w którym obserwuje się oddalenie od siebie mięśni prostych brzucha przy jednoczesnym wydłużeniu kresy białej. Można je rozpoznać po widocznym uwypukleniu w środkowej linii ciała oraz zaburzeniach pracy mięśni brzucha. Dolegliwość ta najczęściej dotyczy kobiet w ciąży i po porodzie, ale występuje także u mężczyzn i dzieci.
Objawy rozejścia mięśnia prostego brzucha
Najbardziej charakterystycznym objawem DRA jest wypukłość kształtem przypominająca stożek w obrębie linii środkowej brzucha, która uwidacznia się zwłaszcza podczas czynności angażujących mięsień prosty brzucha, na przykład podczas zginania tułowia. Rozejście może mieć charakter punktowy wokół pępka, pod nim lub nad nim, ale także na całej długości kresy białej. Oprócz tego towarzyszą mu inne, dość uporczywe objawy:
- uczucie galaretowatego brzucha w okolicy pępka,
- problemy z utrzymaniem prawidłowej postawy ciała,
- bóle w odcinku lędźwiowym kręgosłupa,
- wzdęcia,
- zaparcia lub biegunki,
- nietrzymanie moczu,
- szczególnie podczas kaszlu lub kichania,
- problemy przy podnoszeniu ciężkim przedmiotów,
- ból podczas stosunku,
- problemy z mięśniami dna miednicy,
- przepuklina.
Jak sprawdzić rozejście mięśnia prostego brzucha?
Diagnostyka DRA polega przede wszystkim na badaniu fizykalnym i czynnościowym. Może je przeprowadzić specjalista fizjoterapii lub sam pacjent.
Pierwsze badanie to test przy rozluźnionych mięśniach brzucha. Pacjent układa się na plecach, zginając nogi w stawach kolanowych i biodrowych, z podpartymi stopami. Ważne jest odpowiednie rozluźnienie brzucha, tak, aby palec wskazujący i środkowy mogły swobodnie zagłębiać się w powłokach brzusznych. W ten sposób bada się szerokość kresy białej.
Stopień DRA ocenia się na przestrzeni od dołu mostka, przez żebra aż do spojenia łonowego. Jeśli mięśnie brzucha dzieli odległość większa niż szerokość dwóch palców, możemy mieć do czynienia z rozejściem mięśnia prostego brzucha.
Drugie badanie to test przy napiętych mięśniach brzucha. Pacjent leży na plecach i unosi głowę, równocześnie napinając mięśnie brzucha. Jeżeli obserwujemy charakterystyczne uwypuklenie w linii środkowej brzucha, oznacza to rozejście mięśnia prostego.
Powyższe badania stanowią podstawę do dalszej diagnostyki przez specjalistę fizjoterapii i rozpoczęcia leczenia. W przypadku silnego rozejścia z podejrzeniem przepukliny, konieczna jest konsultacja lekarska i badanie USG jamy brzusznej.
Przyczyny rozejście mięśnia prostego brzucha
Jak wspomnieliśmy na początku, problem DRA najczęściej dotyka kobiet ciężarnych i po porodzie. Może dotyczyć nawet 60% z nich. Do najsilniejszego rozciągania kresy białej i rozchodzenia mięśnia prostego dochodzi w II i III trymestrze ciąży. Wynika to z intensywnym powiększaniem się macicy i płodu.
Ponadto uwalniane przed porodem hormony - elastyna i relaksyna - rozluźniają więzadła i mięśnie w obrębie brzucha i miednicy, co także sprzyja rozwojowi tej nieprawidłowości. Na ogół regeneracja przedniej ściany brzucha następuje w ciągu 8 tygodni od porodu, najdłużej w ciągu 1. roku po porodzie. Jeżeli problem utrzymuje się dłużej, możemy mówić o przetrwałym rozejściu mięśnia prostego brzucha.
Istnieją też inne przyczyny mogące wywołać DRA w czasie ciąży i połogu:
- ciąże mnogie, wielorództwo,
- zaawansowany wiek kobiety ciężarnej/rodzącej,
- otyłość,
- duża masa urodzeniowa dziecka,
- cesarskie cięcie,
- zbyt szybki powrót do pełnej aktywności fizycznej po porodzie.
U mężczyzn przyczyną rozejścia mięśnia prostego brzucha najczęściej jest otyłość brzuszna i niezdrowy tryb życia, który do niej prowadzi. Istotnym czynnikiem jest też palenie tytoniu i towarzyszący mu tzw. kaszel palacza. Ze względu na swoją częstotliwość i gwałtowność prowadzi do ciągłych zmian ciśnienia w obrębie jamy brzusznej, sprzyjając rozstępowi mięśnia prostego brzucha.
Terapia i leczenie rozejścia mięśnia prostego brzucha
Podstawą leczenia są specjalistyczne zabiegi fizjoterapeutyczne oraz odpowiednio dobrane ćwiczenia. Ich celem jest przywrócenie odpowiedniego napięcia i funkcjonalności mięśni oraz zwalczanie dolegliwości bólowych. Warto wykonywać je pod okiem fizjoterapeuty, który będzie czuwał nad ich prawidłowym wykonywaniem. Zapraszamy do Villa Medica na kompleksową rehabilitację w tym kierunku.
Metodami stosowanymi w leczeniu rozciągnięcia mięśnia prostego brzucha są masaże, fizjoterapia urologiczna, kinesiotaping czy stosowanie żeli kolagenowych. Istotne jest też wdrożenie zdrowych nawyków, zwłaszcza lekkostrawnej diety umożliwiającej zmniejszenie masy ciała. Jeżeli te metody okażą się nieskuteczne, konieczne może się okazać leczenie chirurgiczne.
Sprawdź naszą ofertę terapii uroginekologicznej.
